Van veldwachter tot politie

Veldwachterswoning omstreeks 1900 hoek Oxersteeg Holterweg
De openbare orde
Het fenomeen ‘veldwachter’ werd in de Franse tijd in 1811 geïntroduceerd, net als in Frankrijk. Grotere plaatsen kregen een eigen politie. In de kleinere Mairie Diepenveen (voor 1811 het schoutambt Colmschate en later de gemeente Diepenveen) werden veld- en boswachters benoemd. De gemeente Diepenveen had twee veldwachters, die eerst lopend en later met een dienstfiets zorgden voor orde en veiligheid. Na 1858 werd het Korps Rijksveldwacht ingesteld tot eind 1942.
Openbare orde was van oudsher de taak en verantwoordelijkheid van het bevoegd kerkelijk of wereldlijk gezag. In het schoutambt Colmschate was dat de schout, die moest zorgen voor het handhaven van de openbare orde en het uitvoeren van wetten en bevelen van het provinciaal bestuur. In de dorpen en buurschappen beschermden de ingezetenen elkaar.
1811
In 1811 kwam het schoutambt onder Frans bestuur en werd het een zelfstandige gemeente, eerst een zogenaamde Mairie en later een gemeente. Net als in Frankrijk stelden de Fransen een veldwacht en een boswacht in. Tot 1846 was er één veldwachter die alles moest doen: stropers en andere wetsovertreders arresteren, sluitingstijden van cafés controleren, soms belastingen innen en post bezorgen. Na 1846 kwamen er twee veldwachters, een in Colmschate en een in Diepenveen. Men was bevoegd om een sabel te gebruiken, alleen binnen de eigen gemeente!
Het was een geliefd baantje. In mei 1900 kwamen er zelfs zestig reacties binnen, hoewel de toen benoemde veldwachter binnen een jaar vertrok. Waarschijnlijk omdat hij zijn eigen dienstfiets moest betalen. De gemeenteraad vond een fiets ‘niet direct noodzakelijk’, hoe uitgestrekt de gemeente ook was (van Diepenveen tot Okkenbroek in het oosten en naar het zuiden tot Oxe). De reden was geldgebrek vanwege het dure nieuwe gemeentehuis dat in 1900 in Schalkhaar werd gebouwd. Pas in 1918 wilde de raad een vergoeding geven voor de dienstfiets.
Op 1 december 1942 nam de Duitse bezetter alle politietaken over. Na de oorlog besloot de overheid om een nieuwe politieorganisatie op te richten om de openbare orde te herstellen en te controleren. In kleinere gemeenten als Diepenveen werd dat het Korps Rijkspolitie. In 1994 werd er gereorganiseerd in 25 regionale korpsen plus het korps Landelijke Politiedienst. Dit duurde tot 2013, en daarna ontstond er een grote organisatie.
Momenteel is het politiebureau van Deventer gevestigd aan de Holterweg, op de plek die van oudsher de Snippeling was.
